Hollandaca (Felemenkçe) Zamirler 1: şahıs zamirleri
Hollandaca (Felemenkçe) Zamirler 1: şahıs zamirleri
Hollandaca Felemenkçe Zamirler 1: şahıs zamirleri:
Şahıs zamirleri ikiye ayrılir: özne durumunda olanlar ve özne durumunda olmayanlar. Özne durumuda olanlar cümle içinde atlanamaz. Özne durumunda olmayanlar ise hem nesne olarak hem de bir edattan sonra kullanılabilirler.
özne durumu / özne olmayan durum
tekil
1 ik ben me/mij ben
2 je/jij sen je/jou sen
u siz u siz
3 hij o hem o
ze/zij o haar o
het o het o
çoğul
1 we/wij biz ons biz
2 jullie siz jullie siz
3 ze/zij onlar ze/hen/hun onlar
Genelde, basit şekli olan je, ze ve we kullanılır. Özne durumunda olan jij, zij (tekil ve çoğul), ve wij sadece bellirli bir kişi veya kişilerden vurgulanarak bahsederken kullanılır. Aynı durum özne durumunda olmayan şahıs zamirleri için de geçerlidir: mij, jou ve hen/hun vurgulama amaçlı olarak kullanılırlar. Genelde, basit şekli olan me, je ve ze kullanılır.
Hollandaca’da ikinci şahsa hitab, resmi ve gayri resmi olmak üzere ikiye ayrılir: je/jij (tekil) ve jullie (çoğul) gayriresmi, u ise hem tekil hem çoğul şahıslar için resmidir.
Ancak, u, çoğul belirten bir durumda kullanılsa bile fiilin tekil ekimi ile kullanılır. Resmi şekil olan u, yabanci ve yaşça büyük olan kişilere hitapta kullanılır. Gayri resmi şekil olan je/jij ise ebeveyn, çocuklar ve arkadaşlar arasinda kullanılir.
Hollandaca’da üçüncü tekil şahıs, eril (hij/hem), dişil (zij/haar) ve nötr (het/het) hallerinden oluşur. Çoğul hali ise cinsiyet belirtmez.
Üçüncü çoğul şahsın özne durumunda olmayan hali, hen/hun, biraz açıklama gerektirir. Özne olmayan hali hen (ze) dolaysiz nesne veya bir edattan sonra kullanılırken, hun (ze) ise dolaylı nesne olarak kullanılır
Örnek olarak zien (görmek) fiilini ele alalım. Bu fiil bir nesne alarak, birini görmek anlaminda kullanılır. Burada özne olmayan hal hen (ze) kullanılır:
Ik zie de studenten. Ben öğrencileri görüyorum.
Ik zie hen (ze). Ben onları goruyorum.
Geven (vermek) fiili bir nesne ile de kullanılabilir: birşey vermek
Ik geef een boek. Ben bir kitap veriyorum.
Bununla beraber, geven fiili, biri dolaysız, diğeri dolaylı olmak üzere, iki nesne ile birden de kullanılabilir: birine (= dolaylı nesne) birşey (= dolaysız nesne) vermek.
Burada, özne durumuda olmayan hun ise sadece dolaysız nesne olarak kullanılır:
Ik geef de studenten een boek. Ben öğrencilere bir kitap veriyorum.
Ik geef hun (ze) een boek. Ben onlara bir kitap veriyorum.
Dolaylı nesne aan’lı bir edat ile degistirilebilir. Edattan sonra hen kullanılir:
Ik geef een boek aan de studenten. Ben öğrencilere bir kitap veriyorum.
Ik geef een boek aan hen (aan ze). Ben onlara bir kitap veriyorum.
